به نقل از «ایسنا»

دروغ۱۳؛ گسترش یک کار ناپسند به بهانه سرگرمی

تاریخ انتشار: ۱۳ فروردین ۱۴۰۳ | کد خبر: ۴۰۰۴۲۴۷۵

چند سالی می‌شود که وقتی صبح روز سیزدهم فروردین (اول آوریل) از خواب بیدار می‌شویم اخبار عجیب و غریبی می‌شنویم که تا چند ساعت محل بحث و اظهار نظر می‌شوند، اما نهایتا در پایان روز مشخص می‌شود به بهانه «دروغ ۱۳» با خبری جعلی سرگرم شده بودیم!

به گزارش ایسنا، کج شدن برج میلاد، همکاری دو سینماگر مطرح ایرانی و خارجی، اعلام خبر مرگ یک فرد مشهور و.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

.. از جمله شایعاتی هستند که طی سالیان اخیر، در قالب دروغ ۱۳ مطرح و بازار تحلیل و بررسی و حتی نوشتن یادداشت پیرامون آنها داغ شده است. اما منشاء این رسم از کجاست؟ 

دروغ ۱۳، به عنوان یک رسم وارداتی و بیگانه، این روزها به بخشی از فرهنگ ایرانی هم تبدیل شده است و برخی افراد خود را مقید به اجرای آن می‌دانند. در واقع این رسمِ ایرانیزه شده، ناشی از همزمانی روز اول آوریل (تقویم میلادی) با سیزدهم فروردین (تقویم خورشیدی) است.

هرچند درباره تاریخچه دقیق این رسم در کشورهای خارجی هم اطلاعات دقیقی در دست نیست، اما یکی از معروف‌ترین روایات درباره شکل‌گیری این رسم را به اقدام پادشاه فرانسه «شارل نهم» نسبت می‌دهند. او در سال ۱۵۶۴ و هنگام اصلاح تقویم گریگوری، جشن‌های سال نو را از اول ماه آوریل، به اول ماه ژانویه منتقل کرد، اما بعد از این تغییر، مخالفان همچنان مصرّانه در روز اول آوریل عید را جشن می‌گرفتند و موافقان، آن‌ها دست انداخته و «احمق‌های آوریل» می‌نامیدند.

نحوه اجرای این رسم در کشورهای خارجی به این صورت است که افراد از صبح دروغ‌هایی می‌گویند و در پایان روز، دروغ‌شان را فاش می‌کنند. در رسمِ اصلی، شخصی که بعدازظهر دروغی بگوید «احمق آوریل» لقب می‌گیرد، اما در نوع بومی آن در کشور ما، گاهی حتی برخی افراد از یک روز جلوتر شروع به دروغگویی می‌کنند تا دروغشان باورپذیرتر به نظر برسد و در نهایت با فاش شدن آن در پایان روزِ سیزدهم فروردین بتوانند از دروغِ باورپذیر خود لذت بیشتری ببرند!

البته یک اصل کلی نباید فراموش شود. دروغ اول آوریل نباید آسیب‌زننده باشد و بیشتر باید جنبه سرگرمی و حتی شادی‌بخشی داشته باشد؛ به عنوان مثال خبرِ دروغِ آتش‌بس در یک جنگ یا خبر دروغِ پایان یک اتفاق تلخ، باوجود اینکه شایعه هستند، اما دست‌کم می‌توانند تا چند ساعت باعث شادی، بخشی از یک جامعه شوند. هرچند شاید حتی این امیدِ دروغین، در بلندمدت آثار نامناسبی بر روان افرادِ درگیر با آن واقعه تلخ داشته باشد.

با توجه به اینکه حتی در منابع معاصر، اثری از وجود چنین رسمی در میان ایرانیان نیست، به نظر می‌رسد عمر دروغ ۱۳ در ایران کمتر از ۸۰ سال باشد. البته به نظر می‌رسد در چند سال گذشته با افزایش استفاده از فضای مجازی، این رسم رونق بیشتری گرفته است.

در واقع حتی اگر نتوان در طول تمام سیزدهم فروردین‌های ۱۰ سال گذشته، یک دروغ ۱۳ فراگیر پیدا کرد (مانند خبر دروغ کج شدن برج میلاد) اما احتمالا هر یک از ما حداقل در میان دوستان و آشنایان خود، یک نفر را پیدا می‌کنیم که در این روز، خبر دروغین ازدواج، بچه‌دار شدن، مهاجرت و... خود را از پلتفرمی مانند اینستاگرام منتشر کرده باشد و بعد از چند ساعت، پرده از دروغ خود بردارد. 

هرچند نیت اولیه از شکل‌گیری چنین رسمی در خارج از کشور و حتی پذیرش آن در میان ایرانیان برای ایجاد یک سرگرمی متفاوت بوده است، اما این روزها می‌توان با طرح سوالاتی مانند اینکه آیا دروغگویی می‌تواند بهانه خوبی برای سرگرم شدن باشد؟ آیا ممکن نیست حسِ قدرت ناشی از فاش نشدن یک دورغ تا زمانی که خود شخص واقعیت را برملا کند، افراد را به سمت دروغگویی با بهانه سرگرمی سوق دهد؟ آیا حتی دروغ‌های ساده نمی‌توانند به اشخاصی که آن را می‌شنوند، آسیب بزند؟ آیا به رسمیت شناختن دروغگویی حتی برای یک روز، نمی‌تواند به پایه‌های اعتماد متقابل بین افراد آسیب وارد کند؟ و... این رسم وارداتی را با نگاهی دیگر بررسی کرد.

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: دروغ دروغ سیزده سیزده بدر نوروز ۱۴۰۳ نوروز نوروز ۱۴۰۳ سی ویکمین نمایشگاه قرآن کریم جنگل الیمالات سیزدهم فروردین اول آوریل دروغ ۱۳

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۴۰۰۴۲۴۷۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

حمله عنابستانی به رشیدی کوچی: به دروغ طرح صیانت را فیلترینگ معرفی کرد | کج‌فهم به فضای مجازی ظلم کردی!

جلال رشیدی‌کوچی، عضو کمیسیون شوراها و امور داخلی، طی روزهای اخیر در گفت‌وگویی، درباره بررسی طرح صیانت در مجلس یازدهم گفت: «طرح صیانت علنا از دستور کار مجلس خارج شد ولی زمزمه‌هایی شنیده می‌شود مبنی بر این‌که برخی در تلاش هستند هفته آخر مجلس این طرح مورد بررسی قرار گیرد. امیدوارم چنین اتفاقی رخ ندهد زیرا سر منافع مردم معامله کردن با جریانی خاص قطعا به ضرر آن اشخاص خواهد بود.»

در همین راستا، علی اصغر عنابستانی، نماینده سبزوار در مجلس یازدهم، با اشاره به بررسی مجدد طرح صیانت در مجلس به خبرگزاری خبرآنلاین گفت: «من درباره این موضوع معطل نیستم اما بیشترین ظلم را آقای رشیدی کوچی، به مجلس و کشور و نظام جمهوری اسلامی کرد. او به دروغ طرح صیانت را طرح فیلترینگ عنوان کرد در حالی که این طرح دقیقا نقطه مقابل فیلترینگ بود.»

وی گفت: «افرادی مانند آقای رشیدی کوچی که در این زمینه بسیار کج فهم هستند، بیشترین ظلم را به خود فضای مجازی کردند. امروز مشاهده می کنیم که فضای مجازی بدون مصوبه مجلس فیلتر است و مردم به سختی از سکوهای خارجی مانند تلگرام و اینستاگرام استفاده می کنند و آسیب های به شدت بدی برای مسائل فرهنگی ایجاد کرده است.»

نماینده سبزوار گفت: «از آن طرف رها شدن فضای مجازی، در اعتراضات سال ۱۴۰۱ چقدر به کشور ضرر وارد کرد. حتی امثال آقای رشیدی کوچی طرح صیانت را نخوانده بودند، من در کمیسیونی که ایشان عضو نبود و شرکت کرد، سوال کردم که طرح را خوانده‌اید و پاسخ داد خیر.»

وی افزود: «صرفا این اتفاقات را در کشور به دلیل کارهای پوپولیستی انجام دادند. فضای مجازی باید قانون‌مند و ضابطه‌مند شود و این موضوع را همه عقلا در دنیا می پذیرند. مجلس به دنبال فیلترینگ نبود بلکه به دنبال ضابطه‌مند بود دستگاه هایی که به مجلس مرتبط نبودند آن را فیلتر کردند.»